سنگ موزانایت چیست؟
حدود صد سال پیش سنگی در طبیعت یافت شد که بسیار شبیه به الماس بود و توجه‌ها را به خود جلب کرد. اما با آزمایش‌هایی که صورت گرفت مشخص شد که این سنگ خیره‌کننده الماس نیست، بلکه شبه‌الماس است. این سنگ زیبا موزانایت نام گرفت و از آن زمان تاکنون شهرت و جذابیت خود را حفظ کرده است.
تاریخچه کشف سنگ موزانایت چیست؟
سنگ موزانایت طبیعی اولین بار توسط شیمیدان فرانسوی هنری مویسان در سال 1893 کشف و توصیف شد.
مویسان سنگ موزانایت را با الماس اشتباه گرفت، اما بعداً متوجه شد که کریستال ها از کربن ساخته نشده اند، بلکه از کاربید سیلیکون ساخته شده اند. چند سال بعد، این یافته به نام کاشف آن موزانایت نامگذاری شد. در جستجوی کریستالی برای مصارف صنعتی، در نهایت به کنیون دیابلو، آریزونا، ایالات متحده رسید. مویسان سنگهای ریزی که فکر می‌کرد الماس هستند را در دهانه شهاب‌سنگ شهر پیدا کرد.
برای مدت طولانی، اعتقاد بر این بود که سنگ موزانایت می تواند تنها از یک راه که راه فضا می باشد به زمین برسد. ذرات آن در ابرهای غباری که ستاره های غنی از کربن را احاطه کرده اند و همچنین شهاب سنگ های اولیه یافت می شوند. این ماده معدنی نادر در زمین، به طور گسترده در فضا پراکنده شده است.
در همین حال، ادوارد آچسون شیمیدان آمریکایی در تلاش بود تا الماس مصنوعی بسازد. طی تلاشی در سال ۱۸۹۰، او به طور تصادفی کاربید سیلیکون ساخت و آن را «کربروندوم» نامید. این فرایند در نهایت به «فرایند آچسون» تبدیل شد. در سال ۱۹۰۴، مویسان متوجه شد که نمونه‌های او کاربید سیلیکون طبیعی هستند. جورج کونز، گوهرشناس تیفانی، در سال ۱۹۰۵ این سنگ را به نام مویسان ” موزانایت” نامید. اولین منابع غیر شهابی گزارش شده از سنگ موزانایت طبیعی در دهه ۱۹۵۰ پدیدار شد. این کریستال‌ها در صخره‌های وایومینگ، ایالات متحده آمریکا و یاکوتیا، روسیه یافت شدند.
در سال 1958 معلوم شد که همه سنگ های موزانایت طبیعی منشأ فرازمینی ندارند. اجزاء جزئی در لوله های کیمبرلیت در یاکوتیا و بعداً در مناطق دیگر یافت شد. با این حال، سنگ موزانایت طبیعی بسیار کمی وجود دارد، و کیفیت آن چیزهای زیادی برای دلخواه باقی می گذارد.
موزانایت سنگی است که مدت زمان زیادی از شناخت آن نمی‌گذرد. این سنگ در ایالت آریزونا کشف شد و نام خود را نیز از شیمیدانی که این سنگ را پیدا کرده است، گرفته است. سنگ موزانایت یک سنگ کمیاب و گران‌بهاست و از لحاظ شیمیایی یک سیلیکون کاربید محسوب میشود.
می‌توان گفت داشتن یک موزانایت طبیعی یک اتفاق نادر است و اکثر سنگهای موزانایت موجود در بازار، در آزمایشگاه شکل گرفته‌اند. درخصوص کم‌یابی این سنگ باید گفت بزرگ‌ترین موزانایت طبیعی یافت‌شده، تنها حدود 4 میلی‌متر طول داشت و این خود نشان‌دهنده این است که این سنگ علاوه بر این که منابع زیادی ندارد، بلکه در مناطقی که در آن موجود هست نیز به مقدار بسیار کمی یافت میشود.
مشخصات سنگ موزانایت
این سنگ که جزو سنگهای قیمتی به حساب می‌آید، ظاهری روشن و شفاف دارد. رنگ‌های این سنگ می‌تواند سبز و زرد باشد که در اکثر موارد موزانایت به صورت بی‌رنگ وجود دارد. موزانایت بی‌رنگ که به آن موزانایت سفید هم گفته میشود گران‌ترین قیمت را در بین انواع موزانایت دارد. این سنگ همانند الماس درخشندگی چشم‌گیری دارد و به همین جهت در ساخت انواع زیورآلات از آن استفاده میشود. سختی سنگ موزانایت 9.25 است که در بین سنگهای موجود در جهان، سختی قابل توجهی محسوب میشود و این خود یکی از دلایل اهمیت این سنگ است.
در بخش سنگ موزانایت چیست گفته شد، به کمک شناخت ساختار این سنگ، امروزه کریستال موزاناییت به صورت آزمایشگاهی تولید میشود و کلیه خواص و ویژگی‌های ظاهری این سنگ، در نمونه هایی که در لابراتورها ساخته میشود، نیز یافت میشود. از آنجا که سنگ موزانایت استخراج نمی‌شود و در این آزمایشگاه‌ها ساخته میشود می‌توان منشا و محل تولید آن را شناسایی کرد. همچنین به دلیل ردپای کربنی کمی که ساخت موزانایت در آزمایشگاه، به جا می‌گذارد، این سنگ علاوه بر ویژگی‌های شاخص خود از لحاظ زیست‌محیطی نیز طرفداران خود را دارد.
از دیگر ویژگی‌های سنگ موزانایت پایدار بودن درخشندگی آن است. موزانایت به دلیل ساختار، سختی و مقاومت بالای خود در طول زمان درخشش و جلای خود را از دست نمی‌دهد و همیشه درخشان و روشن باقی خواهد ماند و این یک خاصیت بسیار مهم و جذاب است.
تفاوت الماس و موزانایت
الماس و موزانایت شباهت بسیار زیادی با هم دارند طوری که با چشم غیرمسلح کاملا یکسان به نظر می‌رسند. با این حال، تفاوت‌های مشخصی هم دارند که اطلاع از آن‌ها به تشخیص تفاوت این دو سنگ قیمتی کمک می‌کند. در ادامه به مهم‌ترین تفاوت‌های سنگ الماس و سنگ موزانایت می‌پردازیم:
بازتاب نور: انعکاس مازاد امکان تشخیص الماس از موزانایت را فراهم می‌کند. موزانایت نسبت به الماس نور بیشتری را بازتاب می‌دهد.
رنگ نور منعکس شده: هنگامی که نور به الماس ساطع میشود، الماس آن را به صورت تک‌رنگ و درواقع بی‌رنگ بازتاب می‌دهد در حالی که نور منعکس شده از موزانایت رنگین‌کمانی است.
رنگ: هم الماس و هم موزانایت می‌توانند بی‌رنگ باشند. اما نکته‌ای که در خصوص موزانایت وجود دارد این است که هرچه موزانایت بزرگ‌تر میشود، رنگ‌دارتر جلوه می‌کند درحالی که الماس بی‌رنگ در هر ابعادی می‌تواند بی‌رنگ باقی بماند.
تمیزی ظاهر: از آنجا که موزانایت برخلاف الماس حاوی مقداری سیلیکون است، احتمال این که آلودگی و چربی محیط یا پوست را به خود جذب کند کمتر است. به همین دلیل طی مرور زمان موزانایت تمیزتر باقی می ماند.
سختی: سختی الماس 10 است و سختی موزانایت از 9.25 تا 9.5 متغیر است.. این تفاوت سختی در عمل تفاوت چندانی در مقاومت این دو سنگ ایجاد نمی‌کند اما از تفاوت‌های مهم این سنگ‌ها محسوب میشود. در قسمت‌های مختلف مقاله سنگ موزانایت چیست به اهمیت سختی این سنگ پرداخته شده است.
ساختار: عامل کریستال موزانایت، کربن و سیلیکون است. درحالی که الماس از کربن ساخته شده است.
قیمت و ارزش: واضح است که الماس گران‌بهاتر از موزانایت است. درواقع موزانایت در هر قیراط قیمت خیلی کمتری نسبت به الماس دارد. هرچند این یک مزیت برای خرید موزانایت محسوب میشود چرا که به درخشش الماس ولی با قیمت خیلی کمتری عرضه میشود.
انتقال گرما و الکتریسته: الماس و موزانایت از لحاظ رسانندگی گرمایی مشابه هستند اما رسانندگی الکتریکی موزانایت بیشتر است و می‌توان گفت الماس به کلی الکتریسته را منتقل نمی‌کند.
موزانایت طبیعی
از آنجا که اولین کشف موزانایت در آثار به جا مانده در دهانه یک آتشفشان بود که در معرض برخورد شهاب سنگ قرار داشت، تا مدت‌ها تصور می‌شد که این سنگ منشا فرازمینی دارد و منابع دیگری در زمین از آن موجود نیست. دانشمندان به دنبال این بودند که آیا موزانایت در سایر نقاط زمین پیدا میشود یا خیر و در فاصله‌های زمانی چند ساله پس از کشف اولین قطعه موزانایت، این سنگ در سایر نقاط جهان نیز دیده شد. بنابراین مشخص گردید که موزانایت طبیعی در زمین وجود دارد اما بسیار کمیاب و اندک است. بیشتر موزانایت‌های موجود طبیعی نیستند بلکه با ترکیب و براساس فرمول شیمیایی این سنگ ساخته می‌شوند و درواقع مصنوعی به حساب می‌آیند.
الماس موزانایت چیست؟
به دلیل شباهت بسیار زیاد موزانایت به سنگ الماس به آن الماس موزانایت هم گفته میشود. اما درواقع در طبیعت چیزی به نام الماس موزانایت وجود ندارد، چون الماس و موزانایت دو سنگ مجزا هستند. با این حال موزانایت به این ترکیب اسمی نیز شناخته شده است و افراد زیادی هنگام خرید یا جستجو برای این سنگ از عبارت الماس موزانایت استفاده می‌کنند.
الماس روسی موزانایت چیست؟
تا مدت‌ها دانشمندان نسبت به وجود سنگ موزانایت در سایر قسمت‌های زمین مردد بودند و پس از مدتی کم‌کم نشانه‌هایی از وجود این سنگ در مناطق دیگر پیدا شد. یکی از این مناطق که نقطه عطفی در پذیرش وجود موزانایت بود، معدنی در روسیه بود.
