سنگ یشم چیست|بزرگترین سنگ های یشم جهان کدامند|مشخصات گوهرشناسی یشم

سنگ یشم چیست؟

در واقع یشم اصطلاحی است که برای انواع مختلفی از سنگ ها به کار برده میشود اما تنها سنگ خالص نوع یشم ، دو سنگ jadeite و nephrite است.
تاریخچه سنگ یشم به چندین هزار سال قبل بر میگردد، یعنی زمانی که از این سنگ به دلیل سختی آن ، برای درست کردن سلاح و ابزارها استفاده میشد.
مایان ها و آزتک ها از این سنگ استفاده میکردند و دلیل نام یشم هم از عبارت اسپانیایی “piedra de ijada” گرفته شده است و معادل انگلیسی آن “stone for the pain in the side” است.
بعد از این که اسپانیایی ها دیدند افراد بومی امریکای مرکزی تکه ای از این سنگ را در کنار خود نگه میدارند، با این باور که این سنگ میتواند بیماری ها را درمان کند، این نام را انتخاب کردند.
چینی ها به این سنگ yu میگویند که به معنی آسمانی یا همایونی است.
این سنگ در فرهنگ چین یک سنگ با شکوه است.
سنگ یشم در تاریخ نیوزلند هم نقش داشته است.
این سنگ در ایسلند جنوبی پیدا شد و سالها سنگ ارزشمندی بود و آن را در نیوزلند، pounamu، greenstoneیا New Zealand یشم نامیدند.

Pounamu که در ساخت ابزارهایی مانند مته،قلاب ماهیگیری،سلاح ها به کار برده میشد.
سنگ New Zealand یشم معمولا همان nephrite است.
نفریت سبز اسفناجی ار منطقه Lake Baikal در روسیه است که به نام “Russian jade”. شناخته میشود.
سنگ جدیت از دو نوع دیگر آن کمیاب تر است و به همین دلیل ارزشمند تر است.
ارزشمندترین نوع این سنگ emerald green jadeite است که بنام “imperial jade”. شناخته میشود.

تاریخچه سنگ یشم چیست؟

در شرق سنگ های یشم تنها به عنوان جواهرات ساده محسوب نمی شوند بلکه با عنوان یک سنگ قیمتی مترادف با قلب و روح جهان کاربرد دارند.
در تاریخ کشور چین، یشم قدمتی برابر با تاریخ این کشور دارد.
در واقع اولین حکاکی های یافت شده در سنگ یشم در چین که مربوط به دوران نوسنگی است و به 5000 سال قبل از میلاد باز می گردد.
در آداب و رسوم چینی از مهره های یشم و برخی قطعات دیگر برای بخت خوب، طول عمر و عشق مورد استفاده قرار می گیرد.
البته در این رسوم حکاکی های انجام شده روی یشم هم از اهمیت زیادی برخوردار است.
در واقع این کنده کاری ها و حکاکی ها هرکدام دارای معانی مشخصی هستند و مورد توجه خاص قرار می گیرند.
استفاده از جواهرات در ترکیب با مد، نمادی از فرهنگ، میراث فرهنگی و روابط مسالمت آمیز در میان فرهنگ ها و جوامع مدرن است.
طراحان در جواهرسازی با استفاده از مهره های ساخته شده توسط سنگ یشم،
پاسخ مناسبی را برای نیازهای افراد مختلف با فرهنگ های گوناگون در زمینه طلا و جواهرسازی پدید آورده اند. ا
ستفاده از مهره های یشم در جواهرسازی ترکیب بسیار زیبا و گلچین و منحصربفردی را به خصوص برای زیور آلات و جواهرات مورد استفاده خانم ها ایجاد می کند.

انواع سنگ یشم و رنگبندی آن:

زیبایی بی نظیر یشم به دلیل ظاهر نیمه شفاف و درخشندگی منحصربفرد که در اعماق این سنگ است که همانند گنجی در درون آن نهان است.
قرار دادن سنگ یشم حکاکی شده در مقابل یک منبع نور، موجب ایجاد درخشش و تلألؤ بی نظیر و چشم نوازی در این سنگ می گردد.
یکی از انواع سنگ یشم، که به عنوان یشم شاهنشاهی معرفی می شود در مناطق میانمار (برمه) یافت می شود و
با ارزش ترین فرم شناخته شده سنگ یشم به شمار می رود که البته این سنگ به رنگ سبز زمردی است.
سنگ یشم به رنگ های لکه لکه سبز و سفید و رنگ های نادری از زرد، صورتی، بنفش و سیاه و سفید ظاهر می شود
که در محدوده نور سبز به رنگ های مایل به خاکستری و همچنین سفید دیده می شود.
نوعی از سنگ یشم به رنگ سبز تره فرنگی وجود دارد که به ” یشم روسیه ” معروف است و در نزدیکی دریاچه بایکال در روسیه پیدا شده است.
رنگ سنگ، شفافیت و بافت آن یکی از مهمترین مواردی است که در تعیین قیمت سنگ یشم بسیار تأثیرگذار است.
رنگ های تندی که از سنگ یشم در حال حاضر از پرطرفدارترین سنگ ها در جواهرسازی به شمار می روند.
به طور کلی سنگ های یشم سبز رنگ از محبوب ترین سنگ ها محسوب می شوند.
سنگ یشم نیمه شفاف از مطلوب ترین و با ارزش ترین انواع سنگ یشم به شمار می روند.

این سنگ در رنگ های مختلی مانند سفید،سبز،نارنجی،زرد،لاوندر،خاکستری،سیاه است.
با ارزش ترین نوع این سنک سبز رنگ و نیمه شفاف است که به نام imperial یشم شناخته میشود و فقط در میانمار یافت میشود

این سنگ میتواند رنگ های مختلفی را در خودداشته باشد.
این نوع سنگ که رنگ های مختلفی داشته باشد بسیار ارزشمند است.
ویژگی های مربوط به رنگ این سنگ، بسیار به منطقه ی استخراج آن مربوط است.
برای مثال در غرب،سبز تیره این سنگ ارجح است اما در شرق دور، رنگ سفید خالص یا زرد با تن صورتی بسیار با ارزش است

بطور کلی یشم دو گروه یشم جیدیت (Jadeite) و نفریت (Nephrite) که نوع ارزان یشم و از گروه هورنبلند است تقسیم بندی می شوند. یشم به رنگهای سبز، سیاه، بنفش، سرخ، اسطوخودوسی و آبی وجود دارد.

تفاوت سنگ جادئیت و نفریت در چیست؟

تا قبل از سال 1863 تصور می شد که یشم سبز (Jade) و نفریت (Nephrite) هر دو از یک گروه هستند. تا اینکه یک فرانسوی ثابت کرد این دو کانی با قدمت هفت هزار ساله خود متفاوت اند و جادئیت از گروه یشم سبز و نفریت از گروه هورنبلند است. هرچند در عامیانه هر دو اینها به اسم جید یا یشم خوانده می شوند زیرا احتمالا تمایز آن دو برای اشخاص عادی خیلی مشکل بوده است. نفریت (سختی 6 تا 6.5 ) سنگی با سختی کمتر (حدود 10%) از جیدیت (سختی 6.5 تا 7) است. همچنین سفتی نقریت به دلیل بافت فیبری آن بیشتر از جیدیت است. ذخایر نفریت از جیدیت بسیار بیشتر و از نظر ارزش و قیمت نیز پایینتر آن میباشد.

خصوصیات سنگ یشم جیدیت چیست؟

این کانی تا قبل از سال 1750 در چین ناشناخته بود. نام جیدیت (Jadeite) از Jade مشتق شده است و نوعی پیروکسین اشباع شده از سیدیم و آلومینوم با فرمول شیمیایی [NaAl[Si2O6 می باشد و درواقع با ارزش ترین نوع بلورهایی با ساختار داخلی درهم تنیده میکروکریستالین است.

انواع کیفیت راف جیدیت:

• امپریال جیدایت (Ahye Kyauk Stein) : که همانطور از اسمش پیداست به یشم سلطنتی و با کیفیت ترین آن معروف است و داری رنگ سبز واضح و زنده (vivid) با خلوص بالا است و در قطعات کوچک استفاده می شود.
• جیدایت تجارتی (At The Kyauk) : که در حکاکی در نگین گردنبند یا اشیا زینتی کاربرد دارد.
• جیدایت Utility (At The Kyauk) : که از آن در حجاری یا تراش مجسمه ها و غیره استفاده می شود.

نحوه شناسایی سنگ یشم:

سنگ یشم را میتوان از طریق سختی و چگالی آن نسبت به سنگ های مشابه، شناسایی کرد.
متریال های زیادی هست که به عنوان سنگ یشم شناخته میشود و سخت است که بتوان از ظاهر آن تشخیص داد که اصل هست یا نه.
قابل اعتمادترین روش برای شناسایی این سنگ از سایر سنگ های مشابه؛ خصوصیات وزنی آن است.
یک راه تست ساده برای تشخیص jadeite از nephrite تست از روی صداست به این صورت که با ضربه به Nephrite تن موسیقی ایجاد میشود اما jadeite اینطور نیست.

معادن سنگ یشم در کدام مناطق یافت میشود؟

سنگ Nephrite نسبت به سنگ jadeite رایج تر است و در نیوزلند،استرالیا،برزیل،چین،کانادا،زیمبابوه،روسیه،تایوان،الاسکا،لهستان یافت میشود
منبع اصلی سنگ jadeite میانمار است و تنها منبع سنگ imperial jadeite است.
سنگ Jadeite در ژاپن،کانادا،کواتمالا،قزاقستان،روسیه،ترکیه،کوبا،امریکا هم یافت میشود.

شفافیت سنگ یشم به چه صورت است؟

جلوه ی این سنگ بستگی به نوع آن دارد.

سنگ nephrite وقتی پالیش شود ظاهری شبیه به شیشه و روغنی دارد و سنگ jadeite ظاهری روغنی دارد.

انواع برش هایی که برای سنگ یشم وجود دارد:

سنگ یشم متنوع است و میتواند در شکل های مختلفی باشد، از جمله شکل های سنتی چینی،مانند بودا،سگ،دراگون،پروانه،هلو و دیسک.

همچنین از این سنگ در ساخت مواردی مانند دکمه،فنجان،بشقاب،ظرف نمک و فلفل استفاده میشود.

همچنین از این سنگ برای ساخت زیورآلات،انگشتر،آویز و .. استفاده میشود.

ساخت جواهرات با استفاده از سنگ یشم هم مد شده است.

این سنگ بیشتر در تایوان،چین،هنگ کنگ برش داده میشود.

سنگ یشم خام بیشتر به صورت تکه ای فروخته میشود که هیچ چیزی از کیفیت درون آن نشان نمیدهد.

در واقع کیفیت درون آن تا زمانی که بریده نشود مشخص نمیشود.

انواع بهسازی جیدیت:

کیفیت جادئیت را با استفاده از تثبیت بخشی و بهسازی می توان افزایش داد. از نظر کیفیت رنگ و ساختار سنگ جیدیت به چندین دسته تقسیم بندی می شود:

• دسته A : این دسته نوع خوب جیدیت بوده که بسته به شفافیت و رنگ آن میتواند قیمت بالایی داشته باشد.
• دسته B : که اغلب به علت ساختار و رنگ نه چندان خوب ارزش فرآوری و بهسازی نداشته و صرفا در سطح آن واکس و مواد پلیمری تزریق کرده و پاکی و شفافیت آن بهبود زیادی میابد.
• دسته C: این دسته غالبا بصورت صنعتی رنگ می شوند. در بهسازی نوع قرمز جادئیت قرمز آن را حرارت دهی می کنند ولی ریسک آن بالاست و ممکن است حتی شفافیت اولیه آن از بین رفته و به رنگ قهوه ای مرده تبدیل شود.
• دسته B-C: در این دسته از دو روش بالا استفاده شده و هم بشکل صنعتی رنگ شده و بعد به آن تزریق می کنند.
• دسته D: این نمونه مانند سنگ اوپال بصورت دوبلت ساخته می شود و قسمت بالایی و نما را ژادئیت و پایین آن را پلاستیک می گذارند.

مشخصات گوهرشناسی سنگ یشم چیست؟

فرمول شیمیایی NaAlSi2O6 Sodium aluminium silicate (jadeite)
Ca2(Mg,Fe)5(OH)2(Si4O11)2 basic calcium magnesium iron silicate (nephrite)
ساختار کریستال مونوکلینیک
رنگ
سبز ، سفید، نارنجی، زرد، لاوندر، خاکستری، سیاه
سختی
6.5 تا 7 برای jadeite در مقیاس mohs
6 تا 6.5 برای nephrite در مقیاس mohs
ضریب شکست 1.652 تا 1.688 (jadeite)
1.600تا 1.627 (nephrite)
چگالی
3.30 تا 3.38 (jadeite)
2.90 تا 3.03 (nephrite)
شفافیت شفاف و نیمه شفاف
انکسار دوبل 0.020 (jadeite) تا0.027 و nephrite معمولا ندارد
جلوه شیشه ای،روغنی
فلوئورسنس سبز: خیلی ضعیف; سفید:درخشندگی کم; nephrite:ندارد

 

اکنون می پردازیم به انواع سنگ یشم و سنگهای مرتبط با آن:

سنگ Chloromelanite به عنوان یشم albite یا “”maw-sit-sit شناخته میشود این اسم از روی روستایی که این سنگ کشف شده، گرفته شده است.
سنگ Chloromelanite از مواد معدنی به نام kosmochlor ساخته شده و حاوی jadeite هم هست.
سایر مواد معدنی که با یشم در ارتباط هستند میتوان به serpentine، nepheline، calcite، quartz، aragonite، glaucophane، vesuvianiteاشاره کرد.
Serpentine شبیه به یشم است با این تفاوت که نرم تر است چگالی کمتری دارد و موقع لمس، حس روغنی بودن دارد.
همچنین این سنگ ممکن است با agalmatolite و actinoliteحرارت داده شده اشتباه گرفت،که اینها خصوصیات شیمیایی متفاوتی نسبت به یشم دارند.
Jadeرا نباید با aventurine که آن را به عنوان یشم هندی میفروشند،اشتباه گرفت
سنگ های “Russian jade” و “Wyoming jade” از انواع سنگ nephrite است.
“Wyoming jade” همچنین به ماده دیگری شاخته شده از tremoite و albite هم اشاره دارد
سنگ Chrysoprase به عنوان سنگ یشم استرالیایی شناخته میشود.
اما چگالی کمتری دارد و ساختار کریستالی آن trigonal است
سنگ Amazonite میتواند با سنگ یشم اشتباه گرفته شود اما این سنگ چگالی کمتری دارد.
سنگ Californite گاهی به اشتباه همان سنگ “California jade” در نظر گرفته میشود اما نوعی از سنگ idocrase است که ساختار کریستالی آن tetragonal است.
سنگHydrogrossular garnet هم ممکن است با این سنگ اشتباه گرفته شود اما ساختار کریستالی آن مکعبی ست.
سنگ Prehnite هم میتواند اشتباه گرفته شود اما باید دقت کرد که ساختار کریستالی آن orthorhombicاست اما ساختار کریستالی یشم ،مونوکلینیک است
سنگ های Pectolite،smithsonite، verdite، plasma ممکن است با سنگ یشم اشتباه گرفته شوند اما سختی آنها مانند سنگ یشم نیست.
از طریفی سنگ emerald سختتر از یشم است که از همین مورد برای متمایز کردن آنها میتوان استفاده کرد.

انواع معروف سنگ یشم:

سنگ هایی از نوع یشم هستند که در بعضی مناطق دنیا، ارزش زیادی پیدا کرده اند.
یک گردنبند با سنگ jadeite که با عنوان “doubly fortunate necklace” شناخته میشود در سال 1997 به قیمت 9.3 میلیون دلار فروخته شد.
همچنین سنگ های تاریخی یشم وجود دارد که در موزه های سراسر جهان قرار گرفته است که یکی از نمونه های آن Jadeite Cabbage است که در موزه ملی تایوان نگهداری میشود.
یک مورد معروف دیگر یشم Dragon Vase است که 50 سانتی متر است و از jadeite در رنگ های سبز و لاوندر ساخته شده است و در قسمت تاریخ طبیعی موزه ملی USA نگهداری میشود.

هم Jadeite Cabbage و هم یشم Dragon Vase نمونه های خیره کننده ای از jadeite هستند.
یک سنگ nephrite متعلق به Han Dynasty که به دوهزار سال قبل برمیگردد هم در موزه ملی چین نگهداری میشود
در موزه ملی کره، در سئول، جنوب کره،یک تاج طلایی قرن 5 هست که در آن از سنگ jadeite استفاده شده و “gokok”. نام دارد.
یک سنگ jadeite به نام Maya Maize God از مکزیک در موزه ملی امریکایی هندی در USA نگهداری میشود.
همچنین یک jadeiteخاکستری در موزه Fine Arts در بوستون آمریکاس.

بزرگترین یشم کشف شده:

کارگران معدن شمال میانمار ایالت “کاچین” توانستند سنگ یشمی با طول 5.8 و عرض 4.3 متر و وزن 175 تُن کشف کنند که ارزش آن تقریبی 170 میلیون دلار می باشد.

در سال 1960 قطعه 260 تُنی در Xiuyan چین یافت شد که 32 سال بعد از آن مجسمه بودا را با ارتفاع 7.95 متر و عرض 6.88  متر تراشیدند.

انواع ایده های طراحی با سنگ جواهر یشم:

به دلیل تنوع در سنگ Jade، برای استفاده دز جواهرسازی بسیار مناسب است مخصوصا ساخت انگشتر،گردنبند و ..
در انواع زیورآلات میتوان از این سنگ استفاده کرد.
همچنین این سنگ هم برای خانم ها و هم آقایان مناسب است.
این سنگ را میتوان با سایر سنگ های قیمتی استفاده کرد.
محبوبترین جواهرات با این سنگ برای مردان، حلقه، پین های کراوات، اویز و دستبند است و برای خانم ها، آویز، گردنبند یا دستبند،انگشتر، گوشواره،زیورآلات مو است
در شرق از این سنگ در النگوی کودکان هم استفاده میشود

توجه: سنگ های رنگی را بر اساس سایز خریداری کنید و نه وزن، چرا که سنگ های رنگی در نسبتهای متفاوتی از وزن به سایز وجود دارند.
بعضی سنگ ها بزرگتر هستند اما وزنشان در مقایسه با الماس کمتر است.

چگونه از سنگ جواهر یشم نگه داری کنیم؟

برای اینکه جلوه اش را حفظ کند باید از این سنگ مراقبت کرد.
برای تمیز کردن آن از آب صابونی و یک پارچه تمیز استفاده کنید.
دقت کنید که باقی مانده های صابون را از روی سنگ به خوبی پاک کنید.
مانند تمام سنگ های قیمتی،از پاک کننده های اولتراسونیک استفاده نکنید.
همیشه قبل از ورزش و فعالیت های فیزیکی، جواهرات خود را در بیاورید.
این سنگ را جدا از سایر سنگ ها نگهداری کنید تا خط و خس برندارد.
بهتر است که آن را در یک پارچه تمیز و نرم بپیچید و در یک جعبه جواهرات پارچه ای قرار دهید.

​