مشخصات سنگ شناسی اوپال
فرمول شیمیایی : SiO2_nH2O ،دی اکسید سیلیکون هیدروس
ساختار کریستال : آمورفی، کلیوی، یا انگوری شکل
رنگ :تمامی رنگ ها، بازی نور
سختی: 5 و نیم تا 6 و نیم بر اساس مقیاس موهس
ضریب شکست : 1.37 تا 1.52
تراکم/ چگالی : 1.98 تا 2.50
شکافتگی : ندارد.
شفافیت : شفاف تا مات
انکسار مضاعف : ندارد.
درخشش: مومی تا صمغی
تشعشع ماهتابی : اوپال سفید: سفید، آبی، قهوه ای، سبز
اوپال آتشی: سبز تا قهوه ای
سنگ اوپال چیست؟ (opal)
اوپال یک سنگ شگفت انگیزی است که هم سحرآمیز و هم یک سنگ معدنی به حساب می آید. انواع سنگ های اوپال ممکن است توسط رنگ هایشان ، محل کشف و استخراج آنها و سایر مواد معدنی همراه آن نامگذاری شوند.
اوپال های قیمتی تنوع رنگهای زیبایی را در خود به نمایش می گذارند که دلیل آن به خاطر سیلیکا نازک کروی شکل است که آن ها را به طور مرتب در یک شبکه قرار داده است. هنگامی که نور از سطح کروی شکل اوپال عبور می کند ، باعث می شود نور مانند یک منشور شکسته و پراکنده شود و رنگهای مختلفی را که بر اساس ترتیب در سنگ اوپال تعبیه شده را نشان دهد.
اوپال های رایج که به اوپال های بی کیفیت شناخته می شوند قادر به نشان دادن اثرات نیستند.زیرا جسم کروی شکل اوپال به گونه ای ساخته نشده است که بخواهد تنوعی از رنگها را در خود نشان دهد.اما همه سنگ های رایج به اندازه اوپال های قیمتی درخشان نیستند اما می تواند تا حدودی یک سنگ بسیار زرق و برق دار باشند که از آن به عنوان جواهر است استفاده کرد.
تشخیص اوپال
تعریف اوپال شامل دی اکسید سیلیکون هیدراته شده است و همیشه شامل 3 تا 30 درصد آب می باشد.
این ویژگی و نرم بودن نسبیِ آن با نرخ 5 و نیم تا 6 و نیم موجب می شود اوپال تا حدی به آسانی شناسایی شود و از بقیۀ سنگ ها متمایز گردد.
برخلاف بقیۀ سنگ هایی که ویژگی “بازی نور” را دارند، اوپال نیز نشان دهندۀ قوس قزحی است.
بقیۀ سنگ های پُر زرق و برق، این رنگ آبی مرواریدی را نشان نمی دهند و در عوض رنگی را نشان می دهند که مشخص می شود، ناپدید می شود، و دوباره مشخص می شود.
و این امر بستگی به زاویه ای که آنرا مشاهده کنید، دارد.
در اغلب موارد، مشاهدۀ دقیق رنگ و پدیدۀ نوری می تواند موجب تشخیص اوپال از سنگ های دیگر شود.
این نوع سنگ ها ممکن است شفاف و نیمه شفاف باشند. این نوع سنگ تنوع بسیاری از رنگهایی را که اوپال های قیمتی دارا می باشد را ندارد.
در گذشته گمان میبردن که نام اوپال از کلمه sunskrit upala گرفته شده که به معنی جواهر و سنگ گرانبها است وکمی بعد از آن اوپال از لفظ یونانی هم گرفته شده که به opallios نام داشت که به معنی (مشاهده تغییر رنگ ) است.
سنگ اوپال دو نوع تقسیم می شود که عبارتند از: اوپال معمولی و اوپال گرانبها.
سنگ اوپال معمولی با شفافیت خود مشخص شده است و پالت رنگ های آن شامل قرمز،سبز ، آبی و نارنجی است.
سنگ اوپال گرانبها جلوه هایی از رنگ های مختلف را نشان می دهد که دارای رنگی کدر است که بر خلاف رنگ سفید است ، قهوه ای تیره وپس زمینه های سیاه و سفید نامیده می شود.
سنگ اوپال کدری رنگ به عنوان یک رنگ روشن ظاهر می شود که به نظر می رسد که بر روی پس زمینه ای شناور است و اغلب دارای تنه آبی یا بنفش است.
وضوح و درخششِ اوپال
سنگ قیمتی اوپال می تواند از نیمه شفاف تا مات باشد.
اوپال نیمه شفاف اغلب با ارزش تر از بقیۀ انواع آن است.
تقریبا تمامی اوپال ها دارای شکستِ درونی واضح یا ناسرگی هایی هستند که تکه ای، گلدانی (علف معمولی) و یا ماتریس می باشد.
اوپال نشان دهندۀ درخشش براقی است که به بازی نور و درخشش آن کمک می کند.
سنگ های اوپال با ارزش تر، اغلب درخشش بیشتری نیز دارند.
اسامی زیر فهرستی از معروف ترین اسامی تجاری اوپال را با تعریفی کوتاه ارائه می دهد:
اوپال عقیق: عقیق با لایه های تیره و روشن اوپال
اوپال پوست فرشته: نام گمراه کننده ای برای palygorskite که یک مادۀ معدنی سیلیکات سفید تا صورتی رنگ می باشد.
اوپال کریستالی مشکی: اوپال شفاف تا نیمه شفاف، با رنگ بدنۀ مشکی، و بازی نور
اوپال مشکی: اوپال قیمتی و مشکی یا نزدیک به مشکی.
نادرترین و گرانبها ترین اوپال.
اوپال تخته سنگی: اوپال قیمتی که روی ماتریس سنگ آهنی قرار دارد.
از آنجاییکه بصورت طبیعی رخ می
دهد، ارزش آن بیشتر از گونه های دست ساز است.
این سنگ آهن بسیار تیره است که موجب می شود آتش بیشتر مشخص شود و شبیه به اوپال مشکی نیز می باشد.
اوپال شکلاتی: اوپال قیمتی که رنگ بدنۀ قهوه ای دارد.
علاوه بر این، یکی از گونه های نادر و کمیاب اوپال می باشد.
اوپال معمولی: اوپالی که کمی نیمه شفاف است و بازی نور ندارد.
گونه های مختلفی با نام های تجاری مختلف وجود دارند.
اوپال کریستالی: اوپال شفاف تا نیمه شفاف، بدنۀ بی رنگ، و دارای بازی نور
اوپال آتشی: اوپالی شفاف تا نیمه شفاف، رگ بدنۀ زرد، نارنجی، و یا قرمز.
ممکن است بازی نور نیز داشته باشد. نام دیگر آن اوپال مکزیکی یا خورشیدی است.
عین الشمس: تقریبا بی رنگ. نیمه شفاف با درخشش آبی.
اوپال خالدار: اوپال قیمتی شفاف تا نیمه شفاف با الگوی رنگی موزاییکی. یکی از اوپال های محبوب می باشد.
اوپال عسلی: اوپال نیمه شفاف زرد عسلی
هیالیت: اوپال شیشه ای یا سنگی، بی رنگ، و بسیار براق
عین الهر: اوپال شیری که بخاطر کمبود آب در آن، تیره رنگ است.
البته می تواند دوباره شفاف شود و با جذب آب دارای بازی نور گردد.
اوپال ژله ای: اوپال قیمتی آبی رنگ که کمی بازی نور دارد.
اوپال خزه ای: اوپال شیری رنگ و دندانه دار.
اوپال ماتریسی: این اوپال شبیه به اوپال تخته سنگی است.
اوپالی قیمتی که شکست های ریزی در سراسر ماتریس دارد.
اوپال دوقلو: اوپال نازکی که قیمتی است و پایه ای مشکی دارد.
اوپال سه تایی: اوپال قیمتی با لایه ای نازک که پایه ای مشکی دارد و شامل کوارتز یا سنگ های مشابه مانند اسپینل مصنوعی یا یاقوت کبود می باشد.
اوپال صورتی: اوپالی ظریف مانند اوپال Peruvian که بهمراه کلسدین شکل می گیرد و منجر به سختی و مقاومت بیشتر اوپال می شود.
اوپال پورسلین: اوپال سفید و شیری رنگ
اوپال پارسه: اوپال سبز
اوپال قیمتی: اوپالی با هالۀ رنگین کمانی که بر اساس زاویۀ بخصوص رنگ های مختلفی را نشان می دهد.
اوپال نیمه مشکی یا خاکستری: اوپال قیمتی که بدنۀ تیره رنگی دارد.
اوپال مومی: اوپال زرد- قهوه ای که درخشش مومی دارد.
اوپال سفید: اوپال گرانبها که رنگی سفید و پایه ای روشن دارد.
اوپال چوبی: اوپال قهوه ای زرد که مانند چوب فسیلی شکل می گیرد.
انواع اپال
اوپال را می توان به سه گروه تقسیم کرد: اوپال قیمتی، اوپال آتشی، و اوپال معمولی.
اوپال بعلت ویژگی انکسار نور معروف است.
دلیل اصلی ویژگی های منحصر بفرد اوپال پس از تحقیقاتی با میکروسکوپ الکترونی در سال 1960 توسط دانشمندان استرالیایی کشف شد.
مشخص شد که کره های کوچک ژل سیلیکا موجب این تداخل، شکست، و انکسار نور می شوند که موجب رنگ متمایز اوپال می شود.
شاخص های انکسار متفاوت این کره ها و فواصل بین آنها، نور را در این سنگ وارد می کند.
وقتی نور وارد اوپال می شود، در اطراف این کره های کوچکِ سیلیکای هیدراته شده و ورقه های سیلیکونی اکسیژن می چرخد.
نور شامل رنگ های مشخصی است و ی از رنگ ها را تولید می کند.
اوپال قیمتی، بخاطر ویژکی انکسار نورش معروف است که در نتیجۀ رنگ های رنگین کمانی است که می دخشند و بعنوان “بازی نور” از آنها یاد می شود.
اوپال آتشی برخی اوقات رنگ کمی از خود دارد اما بیشتر بخاطر رنگ شفاف بدنۀ آن شناخته می شود.
اوپال معمولی اغلب مات، نیمه شفاف، و فاقد بازی نور می باشد.
در بیشتر موارد این سنگ در ترکیب با دیگر سنگ ها مانند اوپال عقیق و اوپال خزه ای مشاهده می شود.
اوپال معمولی نشاندهندۀ کدر ِاوپالی است.
واژۀ اوپالی گاهی با ویژگی بازی نور اشتباه گرفته می شود.
اوپالی از نظر فنی فقط برای توصیف نور براق، و آبیِ شیری رنگ باید بکار برده شود. این نوعی پدیدۀ نوری است در حالیکه “بازی نور” نمایش قوس قزحی است که بخاطر انکسار نور رخ می دهد.
یکی از ویژگی های اوپال شکننده بودن آن است که آن را در معرض ابتلا به ترک و خشکی قرار می دهد.
به همین دلیل در مراقبت از این سنگ قیمتی همواره باید این نکته را در نظر داشته باشید که رطوبت کافی را برای این سنگ فراهم نمایید تا به این صورت از خشکی و ترک بر داشتن آن جلوگیری به عمل آورید.
برای این کار می توانید جواهر اوپال خود را در میان پارچه ای نرم و لطیف قرار دهید و
در حالت ایده آل برای مراقبت و نگه داری از این سنگ قیمتی می توانید آن را در درون یک کیسه و یا پارچه ای مرطوب قرار دهید و از این طریق رطوبت آن را همراه حفظ کنید و از خشک شدن آن جلوگیری به عمل آورید.
تکه های کوچک سیلیس درون سنگ جواهر اوپال زیبایی خاصی به آن می بخشد و زمانی که در مجاورت نور قرار می گیرد.
منابع و معادن اوپال
مهمترین ذخایر اوپال در استرالیا واقع شده است.
حدود 95 درصد از منابع اوپال قیمتیِ سفید دنیا در استرالیا کشف می شوند.
ذخایر معروف دیگر در نیو ساوت ولز شامل Lightning Ridge ، White Cliffs، و در استرالیای جنوبی در Coober Pedy و Andamooka می باشند.
البته ذخایر دیگری نیز در کویینزلند یافت می شوند.
بقیۀ ذخایر در برزیل، اتیوپی، گواتمالا، هندوراس، اندونزی، ژاپن، مکزیک، روسیه، و آمریکا (آیداهو و نوادا) یافت می شوند.
رنگ اوپال
اوپال در رنگ های مختلفی مانند سفید، بی رنگ، زرد روشن، قرمز روشن، خاکستری، قهوه ای، و مشکی موجود است.
انکسار نور می تواند موجب نمایش رنگ های مختلف رنگین کمانی شود که در بازی نورِ اوپال قابل مشاهده می باشد.
زرد، آبی، و سبز از رایج ترین رنگ ها هستند درحالیکه بنفش، قرمز، و نارنجی از رنگ های نادر می باشند.
اوپال اغلب به رنگ آبی شیری مشاهده می شود در در برخی مواقع نیز به رنگ های دیگر که کمیاب هستند دیده می شود.
رنگ بدنۀ این سنگ، بازی نور، و شفاف بودن، تعیین کنندۀ ارزش اوپال می باشد.
پردازش اوپال
اوپال اغلب نیازی به پردازش ندارد اما گاهی اوقات از روغن، واکس، و یا پلاستیک برای تقویت رنگ و استحکام آن استفاده می شود.
علاوه بر این برای دوام می تواند بایه لایه نیز شود.
پردازش “دود اندود کردن” نیز امروزه رایج شده است.
دود اندود کردن اوپال برای اوپال تیره رنگ استفاده می شود که بازی نور را افزایش می دهد و اغلب در اوپال های اتیوپی دیده می شود.
اوپال های ترکیبی نیز وجود دارند.
از نظر فنی، به آنها “اوپال مصنوعی” گفته می شود و آنها اغلب شامل موادی مانند پلاستیک هستند که در اوپال طبیعی وجود ندارد.
