تراش برلیان
به طور کلی در نام گذاری هر تراش،دو مولفه اساسی در نظر گرفته می شود: یکی از این دو مولفه «نوع» (یا سبک style) تراش و دیگری «شکل» (shape) تراش سنگ است.
«نوع» تراش سنگ به شیوه یا مدلی که سنگ در آن تراش خود اطلاق می شود و خود شامل سه دسته است:
۱– تراش برلیان (brilliant cut) ۲ – تراش پلکانی (step cut) ۳ – تراش تلفیقی (mixed cut)
اما «شکل تراش سنگ» برای توصیف طرح هندسی تمام شده سنگ به کار می رود و شامل تقسیم بندی هایی همچون: گرد (round)، قلبی (heart)، گلابی(marquise) ، کابوشن (cabochon) و … می گردد. همگی این موارد تنها شکل عمومی سنگ را تعریف می کنند.
برای مشخص تر شدن موضوع به ذکر یک مثال می پردازیم: اگر گفته شود که ما یک «الماس برلیان گرد» داریم بدین معنی است که شکل سنگ الماس مورد نظر گرد و مدل تراش آن برلیان است.
قبل از ارائه توضیحات بیشتر پیرامون این دو بخش لازم است که با نام گذاری بخش های مختلف یک تراش نیز آشنا گردیم. هر تراش از ۵ قسمت اصلی تشکیل شده است که به ترتیب از سطح به نوک سنگ عبارتند از:
سطح (table) – تاج (crown) – کمربند (girdle) – خیمه (pavilion) – نوک (culet)
چندین وجه یا صفحه نیز هر کدام از این بخش ها را تشکیل می دهند.
– تراش برلیان: شامل تراش های مثلثی و بادبادک شکل (لوزی) می شود که از سطح سنگ به سمت کمربند و از آنجا به سمت نوک، به صورت منتشر گسترش می یابند. معمولاً سنگ هایی که مقاومت و استحکام ویژه ای دارند و همچنین از خلوص، شفافیت و توانایی بالایی در تفکیک شعاع نور سفید برخودار هستند (نظیر الماس) در این تراش تهیه می شوند. به همین علت تراش برلیان همانطور که از نام آن بر می آید، نسبت به سایر تراش ها بیشترین درخشندگی و تلألو را برای سنگ ممکن می گرداند.
تراش برلیان خود در سه سبک مختلف شامل: برلیان معدنی قدیمی (old mine brilliant)، برلیان اروپایی آنتیک (antique european brilliant) و برلیان گرد مدرن (modern round brilliant) انجام می شود. تفاوت این سه سبک بیش از هر چیز در تغییر نسبت تاج به خیمه است: از برلیان قدیمی به مدرن، این نسبت کوچک تر و کلیت سنگ پهن تر می گردد.
همچنین سطح سنگ به همین میزان گسترده تر گردیده و نوک آن تیزتر می شود.