اولیوین چیست؟
الیوین یک کانی است که متعلق به گروه سیلیکات و به طور خاص زیر کلاس ارتوسیلیکات است. معمولاً در سنگ های آذرین مانند بازالت و گابرو و همچنین در برخی محیط های دگرگونی یافت می شود. این ماده معدنی نام خود را از رنگ سبز زیتونی آن گرفته است که بسته به میزان آهن و منیزیم آن می تواند از سبز کم رنگ تا سبز تیره متغیر باشد. اولیوین از محلول جامد دو ماده معدنی مختلف، فورستریت و فایالیت تشکیل شده است که به آن فرمول شیمیایی (Mg,Fe)2SiO4 می دهد. ترکیب خاص اولیوین بسته به نسبت این دو ماده معدنی می تواند متفاوت باشد، فوستریت حاوی منیزیم بیشتر و فایالیت حاوی آهن بیشتری است.
ترکیب اولیوین عمدتاً از منیزیم، آهن و سیلیکون تشکیل شده است و مقادیر کمی از عناصر دیگر مانند آلومینیوم و نیکل وجود دارد. منیزیم و آهن اکثریت ساختار این ماده معدنی را تشکیل می دهند که به دلیل رنگ سبز مشخصه آن است. ترکیب شیمیایی دقیق اولیوین را می توان از طریق تکنیک های تحلیلی مختلف، مانند پراش اشعه ایکس و آنالیز میکروپروب الکترونی تعیین کرد. این روش‌ها به دانشمندان اجازه میدهد تا ترکیب دقیق مواد معدنی را اندازه‌گیری کنند و هرگونه ناخالصی یا تغییر در ساختار کانی را تعیین کنند.
منابع اولیوین
عمدتاً محیط های آتشفشانی و گوشته ای هستند. اولیوین جزء مشترک بازالت ها و گابروها است که هر دو سنگ های آذرین هستند. این سنگ ها از گدازه ای که سرد و جامد می شود یا از ماگمایی که به آرامی در زیر سطح زمین متبلور می شود، تشکیل می شوند. اولیوین همچنین می تواند از طریق فرآیندهایی دچار دگرگونی تشکیل شود، جایی که سنگ در معرض گرما و فشار شدید قرار می گیرند. دگرگونی می تواند در اعماق پوسته زمین یا در مناطقی رخ دهد که نیروهای زمین ساختی باعث تغییر سنگ ها می شوند. اولیوین به عنوان یک کانی کمکی در انواع خاصی از سنگ های دگرگونی مانند اکلوژیت و بلوشیست ظاهر می شود.
به دلیل ترکیب و خواص منحصر به فرد، اولیوین کاربردهای متعددی در صنایع مختلف دارد. یکی از بارزترین کاربردهای آن به عنوان یک ماده نسوز است. نقطه ذوب بالا و مقاومت اولیوین در برابر حرارت، آن را به گزینه ای ایده آل برای پوشش کوره ها و همچنین در ساخت آجرها و قالب های نسوز تبدیل کرده است. همچنین دارای مقاومت عالی در برابر شوک حرارتی است که آن را برای استفاده در کاربردهای عایق حرارتی مناسب می کند. علاوه بر این، الیوین در تولید سرامیک و شیشه مورد استفاده قرار می گیرد، جایی که پایداری شیمیایی و توانایی آن در افزایش خواص خاص محصولات نهایی ارزشمند است.
سایر کاربردها
فراتر از کاربردهای صنعتی، اولیوین در بخش های زیست محیطی و فناوری نیز نقش دارد. این ماده معدنی مهمی در زمینه زمین شناسی است،. زیرا وجود و فراوانی آن می تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد منشاء و تاریخچه سنگ ها و سازندهای زمین شناسی ارائه دهد. هنگامی که اولیوین دچار هوازدگی می شود، می تواند دی اکسید کربن را از اتمسفر جذب کند و به عنوان یک مخزن کربن طبیعی عمل کند. این چرخه زمین شناسی، اولیوین را به یک نامزد امیدوارکننده برای کاهش اثرات تغییرات آب و هوا و کاهش انتشار کربن تبدیل می کند. علاوه بر این، اولیوین به دلیل خواص حرارتی و الکتریکی منحصر به فرد خود در برخی از دستگاه های الکترونیکی مانند نیمه هادی ها استفاده می شود.
اولیوین یک ماده معدنی سیلیکات است منیزیم، آهن و سیلیکون آن را تشکیل میدهد. ترکیب آن بسته به نسبت اجزای اصلی آن، فورستریت و فایالیت متفاوت است. اولیوین معمولاً در محیط های آتشفشانی و دگرگونی یافت می شود، جایی که در نتیجه خنک شدن ماگما یا از طریق دگرسانی سنگ هایی که در معرض گرما و فشار شدید قرار می گیرند، تشکیل می شود. این ماده معدنی کاربردهای گسترده ای دارد، از جمله استفاده از آن به عنوان یک ماده نسوز، در تولید سرامیک و شیشه و به طور بالقوه به عنوان یک مخزن کربن برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی. خواص منحصر به فرد و در دسترس بودن گسترده آن، الیوین را به یک ماده معدنی ارزشمند در هر دو حوزه صنعتی و محیطی تبدیل کرده است
اولیوین به آسانی دستخوش تجزیه هیدروترمال قرار می گیرد و از طرفی دیگر به سهولت تحت تاثیر پدیده دگرگونی درجه پایین و عوامل جوی واقع می شود. فراوانترین مواد حاصل از تجزیه آن عبارت است از سرپانتین، ایدنگسیت بولنژیت، کلریت، آمفیبول، تالک؛ کربناتها و اکسیدهای آهن. این مواد ممکن است به صورت دانه های ریز و درهمی باشد به نحوی که در بعضی موارد تشخیص آنها به کمک وسایل اپتیک مشکل و یا غیر ممکن است ولی در هر حال و به طور کلی مجموعه این مواد را بر حسب ترکیبشان به نامهای سرپانتین، ایدنگسیت و بولنژیت می نامند.
