زمرد گران قیمت ترین سنگ در گروه بریل است. نام این سنگ از کلمه قدیمی فرانسوی esmeralde گرفته شده که ریشه یونانی از کلمه smaragdos به معنی سنگ سبز دارد.
زمرد سنگ سبز تیره از گروه بریل است که با کرومیوم رنگ گرفته است. بریل سبزی که وانادیم رنگ آنرا تشکیل داده الزاما زمرد نیست بلکه یک بریل سبز معمولی است.
ا
رنگ سبز قدیمی زمرد در دنیای سنگ های جواهر رقیب ندارد و یکی از چهار سنگ جواهر برتر گران قیمت محسوب می شود، این چهار سنگ عبارتند از یاقوت، لعل بدخشان و الماس به علاوه زمرد.
با وجود اینکه زمرد امروزه یکی از باارزش ترین سنگ های جواهر موجود در جهان است، بیشتر آنها به دلیل مقاومت کمی که دارند خیلی زود می شکنند.
مراکز استخراج زمرد :
علیرغم اینکه کلمبیا مشهورترین منبع زمردهای سبزرنگ است، مخازن آنها در مکان های مختلفی از جهان حفر شده اند.
در دهه های اخیرا به دلیل کشفیات تازه در آمریکای جنوبی، آفریقا و اروپا تولید زمرد بیشتر شده است.
امروزه برزیل و زامبیا از جمله تولیدکنندگان برتر زمرد هستند و پس از آن کلمبیا قرار می گیرد.
زمردهای برزیلی به دلیل شفافیت و رنگ سبز مایل به زردی که درند قیمت شان بالاتر است
در حالیکه زمردهای زامبیایی رنگ سبز مایل به آبی شان خاص است و شبیه به زمردهای سبز کلمبیا هستند.
شناسایی زمرد
تقریبا تمام زمردهای طبیعی حاوی ناسرگی هستند و در همه آنها از روغن یا انگم استفاده می شود تا ترک ها و شکاف ها پر شوند.
وجود همین روغن ها و انگم هاست که تشخیص زمردهای طبیعی را در میان سایر جواهرات مشابه آسان می کند.
نور مصنوعی تابیده شده و ناسرگی ها و شکاف های موجود در سنگ تاییدکننده زمرد طبیعی خواهند بود.
رنگ زمرد به دلیل وجود کرومیوم و وانادیوم است و در زیر نور طبیعی رنگ بسیار خودنمایی می کند. یکی از ساده ترین روش ها برای شناسایی زمردهای سبز آزمایش آنها در مورد میزان چگالی و سختی است.
مانند تمام انواع بریل، زمرد سخت تر از آپه تیت، کوارتز و فلدسپار است اما از اسپینل، توپاز و یاقوت نرم تر است.
با این حال زمرد شکنندگی بیشتری نسبت به بریل دارد و علتش هم وجود ناسرگی های فراوان در این سنگ است.
رنگ زمرد
در مورد زمردها حتی بیشتر از سایر لعل های رنگی، این رنگ است که شاخص اصلی ارزش آن تلقی می شود.
زمردها سبز تیره تا سبز متمایل به آبی و گاهی بریل سبز متمایل به زرد هستند.
رنگ سبز این سنگ ها به دلیل وجود ناخالصی های کورومیوم و وانادیوم است. محبوب ترین و ارزشمندترین سنگ به رنگ سبز کمی آبی رنگ است با این حال هر چقدر آبی آن بیشتر باشد از ارزشش کمتر می شود.
اصطلاح زمردهای کلمبیایی معمولا برای توصیف سنگ های سبز متمایل به آبی و درخشان صرف نظر از جایی که از آن بدست آمده اند استفاده می شود.
زمردهایی که رنگ روشن تری دارند را زمردهای برزیلی می نامند حتی اگر در آفریقا حفاری شوند
شفافیت و درخشندگی زمرد
زمردها وقتی برش و صیقل داده شوند درخشندگی شیشه ای دارند.
با وجود اینکه شفافیت آنها از درخشان تا مات متغیر است، نمونه های درخشانش بیشتر ارزش خواهند داشت.
شفافیت بسیار مهم است اما ناسرگی موجود در زمرد بیشتر از سایر جواهرات است. برخلاف سایر اعضای گروه بریل زمردها ناسرگی زیادی دارند.
البته وجود آنها را نباید یک ویژگی منفی دانست زیرا در سایر سنگ های جواهر نیز یافت می شوند.
این ناخالصی ها بخشی از هویت سنگ هستند و نشانگر اصل بودن زمرد محسوب می شوند
شفافیت زمرد را می توان با چشم دید و مانند الماس نیازی به 10 برابر بزرگنمایی نیست.
اگر زمردی دارای ناسرگی قابل رویت با چشم غیرمسلح نباشد، مشکلی ندارد.
سنگ های این چنینی بالاترین قیمت را دارند به ویژه اگر در درجه رنگ ایده آل باشند.
آماده سازی زمرد
روغن زدن یکی از متداول ترین روش های آماده سازی زمرد است و در بیشتر مواقع در همان معدن انجام می شود.
اصطلاح روغن زدن به معنی قراردادن زمردها در روغن بی رنگ یا رزین است تا رنگ، شفافیت و مقاومت را تقویت کند.
این کار معمولا از طریق یک حفره ایجاد می شود تا به نفوذ مواد کمک کند. روش های غیراستاندارد هم استفاده از روغن های رنگی و رزین هایی مانند اپوکسی است.
با استفاده از این روش ها ظاهر لعل بهتر می شود اما در هنگام تمیز کردن باید بسیار مراقب بود.
بخارشور، محلول و تمیزکننده های فراصوتی می توانند روغن را پاک کنند و بدین ترتیب ناسرگی ها پدیدار شوند.
از آنجایی که زمرد را می توان با روغن زدن مجدد نگهداری کرد، آسسیب به آنها موقتی است.
زمردهای ترکیبی از سال 1848 در دسترس قرار گرفتند.
در سال 1950 روش های ترکیب مطرح شد و ترکیب هایی با کیفیت عالی در بازار عرضه شد.
اصطلاح زمرد Chatham اشاره به زمردهایی دارد که در آزمایشگاه ساخته می شود.
سنگ های دوتایی زمرد متعددی وجود دارد. در بسیاری از موارد قسمت بالایی آنها با شیشه یا یک ترکیب دیگر پوشانده شده و سپس روی آن مایع سبز زمردی ریخته شده است.
این زمردها معمولا به عنوان زمرد طبیعی فروخته می شوند
ویژگی های گوهرشناسی زمرد:
گونه: زمرد- بریل
فرمول شیمیایی: Al2Be3Si6O18- آلمینیوم بریلیوم سیلیکات
ساختار کریستالی: شش ضلعی، بلور شش ضلعی
رنگ: سبز زمردین تا سبز تا کمی آبی یا سبز مایل به زرد
سختی: 7.5 تا 8 روی مقیاس Mohs
شاخص انکسار: 1.565 تا 1.602
چگالی: 2.67 تا 2.78
شکاف پذیری: نامشخص
شفافیت: شفاف تا مات
انکسار دوگانه یا شکست نور دوسویه: -0.006
درخشندگی: شیشه ای
شبناک: معمولا ندارد.
