تاریخچه ی پیدایش الماس
واژه الماس (Adamas) در یونانی به معنی تسخیرناپذیر است. خواهیم دید الماس تنها کانی قیمتی است که فقط از یک عنصر موجود در طبیعت یعنی کربن ساخته شده است. الماس دارای شبکه اتمی بسیار فشرده ای است که باعث بوجود آمدن سختی زیاد یا به عبارتی سخت ترین ماده متبلور شده در کره زمین است. فرمول شیمیایی الماس کربن خالص (C) می باشد ولی بررسی های دقیق نشان می دهد که 95/99 درصد آن کربن و بقیه آن ناخالصی های شیمیایی بوده که همین مقدار ناچیز می تواند بر رنگ الماس تاثیر گذار باشد.
گفته می شود الماس برای اولین بار در قرن چهارم پیش از میلاد به اروپا رفت ولی قبل از آن در هندوستان در منطقه ای به نام Golconda توسط انسان پیدا و از آن زمان برای 2000 سال تنها منبع شناخته شده بود.
در اواخر قرن نوزدهم تجارت این سنگ با پیدایش الماس در آفریقای جنوبی وارد مرحله جدیدی شد و از این دوران به دلیل افزایش حجم تجارت به اروپا تحول عظیمی در تجارت این سنگ بوجود آمد.بر اساس تحقیق جدیدی که در نشریه Nature منتشر شده است، دانشمندان حدس می‌زنند الماسها درون کره زمین از یک تا سه میلیارد سال قبل تولید شده‌اند.
آنها فکر می‌کنند که دستورالعمل ساخته‌شدن الماس این‌گونه است:
1.دی‌اکسید کربن را در 180 کیلومتری عمق زمین دفن کنید.
2.آن را تا بیش از 1200 درجه حرارت دهید.
3. آن را زیر فشار بیش از 50000 کیلوگرم نیرو بر سانتی‌متر مربع قرار دهید.
4.به سرعت آن را به سطح زمین بیاورید تا به سرعت سرد شود.
اولین روش مصنوعی روش “فشار بالا، حرارت بالا” (HPHT) نامیده میشود:
این روش بیشترین شباهت را با نحوه تشکیل الماس درون کره زمین دارد و در آن گرافیت (یعنی همان کربنی که در مداد به کار می‌رود) تحت فشار و گرمای شدید قرار می‌گیرد.
سندان‌های کوچک در ماشین HPHT در حالی که الکتریسیته شدید از گرافیت عبور میکند، بر روی آن فشار میآورد، و تنها پس از چند روز یک الماس با کیفیت جواهر به وجود میآورد.
البته این الماسها به اندازه الماس‌های طبیعی خالص نیستند، زیرا یک محلول فلزی با گرافیت مخلوط میشوند.
روش دیگر تولید الماس- رسوب بخار شیمیایی نامیده می شود:
که بر مبنای فشار شدید عمل میکند، اما الماس‌هایی بی‌‌نقص‌تر از طبیعت می‌تواند تولید کند.یک قطعه الماس درون یک محفظه کاهش فشار قرار داده میشوند، سپس گاز طبیعی با یک تابش مایکروو‌یو به درون این محفظه فرستاده میشود.هنگامی گاز تا تقریبا 2000 درجه حرارت داده میشود، اتم‌های کربن روی الماس درون محفظه “می بارند” و به آن می‌چسبند، و غلاف کاملی دور الماس رشد میکند.
چهار C معروف در الماس چیست ؟
رنگ Color
صنعت جواهرات سنگ های قیمتی با بالاترین کیفیت را از طریق خلوص رنگ، عمق تناژ و میزان اشباع رنگ تشخیص می دهد. سنگ هایی بیشترین ارزش را دارند که در رنگهای آنها و رگه های نازکی از رنگهای دیگر که خیلی روشن یا تیره نباشد؛ مشاهده شود و دارای رنگ اشباع شده به اندازه کافی باشد.
یک الماس هر چه بی رنگ تر باشد ارزشمند تر است ، در استاندارد GIA برای درجه بندی این مشخصه از حروف لاتین استفاده میکند که بترتیب از حرف D که بی رنگ ترین سنگ تا Z که الماسی است با رنگ زرد روشن طبقه بندی میکند . ضمنا تشخیص تفاوت رنگ مثلا اختلاف رنگ بین رنگ D و E که از نظر رنگی بسیار بهم نزدیک می باشند براحتی و با چشم غیر مسلح این امکان وجود ندارد ، گوهرشناسان برای تشخیص رنگ از سنگ های مرجع (Masterstone) استفاده می کنند.
شفافیت Clarity
تمام سنگ های قیمتی حاوی ناخالصی هایی نیز هستند. سنگ هایی که بسیار گران قیمت هستند تا حد بسیار کمی ناخالصی در آن ها دیده می شود. سنگ های قیمتی بی عیب، بسیار کمیاب و گران قیمت هستند.
الماس سنگی است که در طبیعت و در نتیجه ی قرار گرفتن اتم های کربن در معرض حرارت و فشار زیاد در اعماق زمین شکل می گیرد . در این روند الماس می تواند ناخالصی های درونی پیدا کند و یا اینکه بعدها دچار ناخالصی های سطحی بشود. ارزیابی درجه ی پاکی الماس شامل تعیین تعداد، اندازه، رنگ، نوع و محل قرارگیری ناخالصی ها است و اینکه آنها چه مقدار روی ظاهر الماس تأثیر می گذارند. هرچه الماس ها دارای ناخالصی های کمتری باشند، کمیاب تر و درنتیجه ارزشمند تر خواهند بود.
استاندارد GIA این ناخالصی ها را در 11 درجه بشرح زیر تقسیم بندی میکند که بترتیب از FL (بدون هیچ نا پاکی) تا I3 (ناپاکی مشهود) تقسیم بندی میکند ، محل و نوع قرارگیری ناپاکی ها در این طبقه بندی بسیار مهم می باشند .
تراش Cut
برخلاف الماسها معمولاً سنگ های گرانبهای دیگر از لحاظ هندسی برش ایده‌آلی ندارند که حداکثر درخشندگی آنها را نشان دهد. برش سنگ های قیمتی با کیفیت بالا یکی از روش هایی است که می تواند به بهترین شکل ممکن رنگ آنها را نمایان کرده و کمترین آلودگی و ناخالصی را بر جای بگذارد.
در الماس 2 مشخصه که بسیار در زیبایی و گیرایی این سنگ اهمیت دارند وابسته به تراش می باشند و این 2 مشخصه مهم درخشندگی و دیدن طیف های رنگی در اثر تجزیه نور در سنگ می باشد که با تغییر جهت یک الماس در نور مشهود می باشد و در صورتیکه نسبتهای مهم در تراش سنگ به خوبی انجام نشده باشند این درخشندگی بسیار ضعیف خواهد بود. 
تناسب ، تقارن و صیقل بودن یک سنگ پس از تراش مواردی هستند که میتوانند برروی مشخصه Cut سنگ تاثیر گذار باشند که برای هر سه مورد GIA استاندارد هایی را تعریف کرده ، در حقیقت همانطور که در تصویر زیر ملاحظه می فرمایید هر چه تراش سنگ دقیق تر باشد میزان نوری که از سنگ منعکس می شود بالاتر بوده لذا درخشندگی سنگ بیشتر خواهد شد .
وزن سنگ Carat
واحد اندازی گیری سنگ های قیمتی و از جمله الماس قیراط (Carat) می باشد ، هر 5 قیراط معادل یک گرم می باشد و برای الماس های زیر یک قیراط واحد سوت (Point) استفاده می شود.
انواع تراش الماس
از مهم ترین فاکتورهای سنگ های قیمتی، برش آن ها می باشد. نکته مهم در تراش سنگ های قیمتی، حفظ وزن سنگ و محبوبیت شکل تراش آن می باشد. توجه داشته باشید که برش سنگ قیمتی را نباید با شکل سنگ اشتباه بگیرید. تراش مربوط به چگونگی تراش سطوح الماس می باشد و شکل آن مربوط به ظاهر بیرونی الماس است.
برش الماس ها از نظر سطح کیفیتی شامل موارد زیر می باشد:
• ایده آل: (Ideal) حالتی که در آن الماس بیشترین درخشندگی را با کمترین سطح خارجی دارد که این حالت فقط در نوع گرد الماس دیده می شود.
• اعلا : (Premium)حالتی که بسیار نزدیک به نوع ایده آل می باشد.
• خیلی خوب: (Very good) در این حالت بیشتر نور وارد شده به الماس، منعکس می شود. در این نوع برش، الماس به تکه های نسبتاً بزرگتری تقسیم می شود.
• خوب : (Good)در این حالت کمی بیشتر از نوری که وارد الماس می شود منعکس می شود و تراش کار این نوع برش را، برای ایجاد بزرگترین و بهترین قطعه از سنگ الماس انتخاب می کند.
• نسبتاً خوب و ضعیف : (Fair & Poor)در این حالت فقط مقدار کمی از نور وارد شده به الماس، منعکس می شود و تراش کار این برش را معمولا برای بالاترین وزن الماس انتخاب می کند.
فاکتورها و اصولی که کیفیت کلی برش را تعیین می کنند، شامل بخش بندی و تقارن برش الماس و کیفیت صیقل دهی آن می شوند. از آن جایی که میزان جرقه نوری و درخشش الماس تا حد زیادی به زاویه سطوح برش نسبت به یکدیگر بستگی دارد، برش ضعیف الماس می تواند کیفیت سنگ قیمتی را کاهش دهد. به این دلیل که انواع مدل تراش الماس نیز همانند دیگر ویژگی های آن مانند شفافیت، رنگ و وزن یکی از معیارهای تعیین کیفیت الماس است و شکل ظاهری و نهایی سنگ الماس را می‌سازد.
رایج ترین انواع تراش الماس
از مهم ترین فاکتورهای درجه بندی الماس ها، تراش آن ها می باشد. به دلیل این که براقی آن ها، تا حد زیادی تحت تاثیر کیفیت برش، صیقل صفحات و نحوه چیدمان آن ها قرار دارد. الماس ها به شکل های مختلفی برش می خورند و معمولاً شکل برش آن ها با سبک برش آن ها که مقوله ی جداگانه ایی می باشد اشتباه گرفته می شود.وقتی سخن از از شکل برش (Cutting Shape) الماس ها می شود، منظور شکل هندسی آن ها می باشد، که شامل گرد، مستطیل، مربع، بیضی و غیره می شود و منظور از سبک برش (Cutting Style)، تعداد و نحوه قرار گرفتن صفحات برش می باشد.
• الماس های گرد (Round Diamonds)
حالت استاندارد الماس در میان اشکال گوناگون، همان الماس گرد می باشد که شامل75 درصد الماس های فروخته شده است. در الماس گرد، حدوداً 58 تراش استفاده میشود که این تراش ها بین تاج، کمر و پایه آن تقسیم شده اند. مدل معروف الماس، یعنی برلیان از همین نوع می باشد.
مراحل برش الماس
روندی که در آن یک سنگ برش نخورده الماس، تبدیل به سنگی زیبا و تراش خورده می شود را برش الماس می گویند. انواع تراش الماس باید توسط گوهرشناسی که دارای تجربه، مهارت و دانش زیاد است انجام شود. این کار بسیار ظریف می باشد و هر گونه جزئیات کوچکی در نتیجه نهایی کار تاثیر بسیاری خواهد داشت. در نتیجه تمام ابزار و تجهیزات مورد استفاده برای این کار باید حرفه ای باشند. تمامی روند تراش و صیقل الماس به پنج مرحله اصلی تقسیم میشود:
الماس با برش قلبی (Heart Diamond)
می‌گویند اگر می‌خواهید از مهارت شخصی در تراش الماس مطمئن شوید، باید مهارت او را در تراش الماس قلبی شکل مشاهده کنید. در این نوع تراش که سمبل نمادینی از عشق نیز است ، یک الماس گلابی شکل است و برشی در قسمت بالای آن وجود دارد. این طرح در گردنبند سازی بسیار پرکاربرد می باشد.
الماس زمردی شکل (Emerald Cut Diamond)
لیست بلند بالای افراد مشهوری که حلقه ی تک نگینی با تراش زمردی انتخاب کرده اند، ثابت میکند که تراش زمردی در زرق و برق حرف اول را می‌زند. به همین دلیل، عجیب نیست که هنرمندانی چون الیزابت تیلور و گریس کلی که به خاطر سبک خاص و شیک خود مشهور بودند، حلقه ای با تراش زمردی به دست داشتند.
این تراش یکی از قدیمی‌ترین سبک های تراش می باشد و همانطور که از نامش پیداست، در ابتدا مخصوص زمرد بوده اما به تدریج از قرن 1500، برای تراش سنگهای دیگر نیز استفاده شده است.زاویه های بلند این تراش، باعث به وجود آمدن نوعی خطای دید میشود که به تالار آینه مشهور است ؛حالتی که در آن از تقابل روشنایی و تاریکی، پرتوهای شگفت انگیزی شکل می‌گیرد.
برش الماس پرنسسی (Princess Cut Diamond)
حتی نام این تراش زیبا، به تنهایی می تواند باعث شود تا صاحب حلقه احساس کند از قصه های پریان بیرون آمده است! اسم اصلی این تراش ( تا قبل از آن‌که سنگ روی حلقه قرار بگیرد) برلیان مربعی است، تراش پرنسس یکی از جدیدترین انواع تراش می باشد و در سال 1980 به وجود آمده است. این نوع تراش که اساسا فرم مربعی تراش برلیان گرد است، فرمی مخروطی شکل دارد و چهار طرفش مورب است که همین مورب بودن، باعث افزایش درخشش سنگ شده است.
همانند تراش برلیان گرد، این تراش هم 58 وجه دارد و برای جلوگیری از متلاشی شدن، همیشه باید با چنگک هایی در چهار گوشه محکم شود.یکی دیگر از مزایای این تراش در مقایسه با تراش برلیان گرد این است که نسبت به پولی که می‌پردازید، الماس بیشتری دریافت می‌کنید، چرا که مقدار کمتری از سنگ تراشیده شده است ؛ در حالی که در یک الماس برلیان گرد با سایز مشابه، برای گرد کردن سنگ، مقدار بیشتری از سنگ تراشیده شده است.
