تاریخچه ی آکوامارین
آکوامارین گونه ی آبی تا سبز آبی با کیفیت سنگ جواهر بریل است. گروه بریل سنگ جواهر با زمرد سبز، یکی از چهار سنگ ارزشمند( به همراه الماس، یاقوت کبود و یاقوت سرخ) می باشد. آکوامارین سنگ تولد رسمی برای متولدین ماه مارس است.
آکوامارین سخت است و درخشندگی شیشه ای زیبایی مشابه با شیشه دارد. این سنگ به رنگ فوق العادی آبی دریا که از آبی کم رنگ تا آبی تیره ی متوسط متفاوت است. نام «آکوامارین» از اصطلاح قدیمی لاتین به معنی «دریای شیرین» برگرفته شده است.
آکوامارین و زمرد سبز از یک خانواده هستند، اما به طرز شگفت آوری متفاوت می باشند. آکوامارین و زمرد سبز هر دو سیلیکات آلومینیوم بریلیوم هستند، اما زمرد سبز با مقدار کم رگه های کروم (و بعضا وانادیوم) یافت می شود، در حالی که آکوامارین رنگ خود را از ناخالصی های آهن موجود در بریل بی رنگ (گوشنیت) می گیرد.
آکوامارین و زمرد سبز میزان گرانش و شاخص انکسار یکسان دارند، اما زمرد سبز تمایل دارد که مبهم و پر از ناسرگی است، و برعکس آکوامارین شفافیت و وضوح خوبی از خود ارائه می دهد.
نام آن از یک واژه لاتین به معنی آب دریا گرفته شده است که اشاره به رنگ این سنگ دارد که شباهت بسیار زیادی به رنگ آبی اقیانوس و دریا دارد.
سنگ آکوامارین یکی از سنگ های زلال و شفاف است و به رنگ های آبی و سبز مایل به آبی دیده می شود.
رنگ این سنگ به دلیل اکسید های آهن موجود در ترکیب شیمیایی آن می باشد.
تشخیص آکوامارین
آکوامارین و انواع دیگر سنگ های بریل با درجه ی سختی ۷.۵ تا ۸ در مقیاس موهس کاملا با دوام و سخت هستند. آبی تیره و عمیقا اشباع شده، رنگی مطلوب و با ارزش در آکوامارین محسوب می شود. انواع دیگر بریل مورگانیت، گوشنیت، بریل طلایی (هلیودور)، بریل سبز و بیکسبیت هستند.
آکوامارین اغلب توسط رنگ آبی دریای منحصر به فرد خود قابل تشخیص است. این سنگ بسیار سخت بوده و درخشندگی شیشه ای دارد. سنگهای آکوامارین نسبت به سایر جواهرات مشابه شفافیت و وضوح مطلوب تری دارند.
شدت رنگ و وضوح سنگ مهمترین معیار ارزیابی آکوامارین می باشد، و پس از آن کیفیت برش در درجه ی بعدی قرار می گیرد. آکوامارین با مقدار کمی آهن رنگ شده و در آزمایش ترکیب ها مقادیر عناصر و ساختار بلوری شش وجهی به راحتی آن را از سایر سنگ های سبز آبی متمایز می سازد.
درخشندگی و وضوح آکوامارین
بهترین کیفیت آکوامارین جواهرات بسیار شفاف هستند.
برخی از جواهرات ناسرگی های طولانی و میل های توخالی، و علامتی از خانواده ی بریل در خود دارند . نشان های موازی مواد معدنی خارجی که یکی از ویژگی های کمیاب به حساب می آید، پدیده ی چشم گربه (براق و صیقلی) و یا ستاره (ستاره ای) را با شش پرتو ی واضح پدید می آورد.
این گونه ها به صورت برش کوژ در دسترس هستند. آکوامارین چشم گربه با کیفیت بالا، قیمت های بسیار بالایی دارند. گونه های شش پرتوی با ستاره ای یا « آکوامارین ستاره ای» فوق العاده کمیاب و بسیار ارزشمند است. آکوامارین پس از برش درخشندگی شیشه ای( مانند شیشه) دارد.
منابع و خاستگاه آکوامارین
با معادن بسیار در سراسر کشور می توان تولید کننده ی اصلی آکوامارین را کشور برزیل دانست. سایر ذخایر آکوامارین در استرالیا، میانمار (برمه)، چین، هند، کنیا، ماداگاسکار، موزامبیک، نامیبیا، نیجریه، پاکستان، زامبیا و زیمبابوه و همچنین در چندین نقطه در ایالات متحده قرار دارند.کرور در هند اخیرا به یکی از بزرگترین تامین کنندگان سنگ آکوامارین تبدیل شده است.
آکوامارین شناخته شده در جهان
بزرگترین کشف آکوامارین با کیفیت سنگ جواهر در سال 1910 رخ داد، در زمانی که معدن «Minas Gerais» در مارامبارای برزیل سنگی با 243 پوند (110.5 کیلوگرم) وزن، 18 اینچ (48.5 سانتی متر) طول و 15.5 اینچ قطر که به سنگ های جواهر بسیار با مجموع وزن بیش از 100000 قیراط برش خورده بود، حفاری شد.
«Dom Pedro» با 26 کیلوگرم وزن که توسط طراح جواهر آلمانی Bernd Munsteiner در سال ۱۹۹۲ در ایدار ابرشتاین آلمانبرش خورده بود، بزرگترین قطعه ی آکوامارین است که تاکنون کشف شده است.
ارزش گذاری سنگ جواهر آکوامارین
رنگ آکوامارین
شدت رنگ یکی از مهمترین معیارها در ارزیابی سنگ های جواهر رنگی است، اما بر خلاف جواهرات دیگر، آکوامارین با شدت رنگ کمتر ارزش کمتری نخواهد داشت به این خاطر که بیشتر زمردهای کبود پاستلی هستند و بسیاری از افراد سنگ های جواهر سبک تر با بلور شفاف را به سنگ هایی با رنگ عمیق و پررنگ ترجیح می دهند.
برش و شکل آکوامارین
آکوامارین در دو برش تراش دار و کوژ یافت می شود. بریل ها به خصوص مناسب برش های مستطیلی یا مربعی هستند. محبوب ترین برش آکوامارین برش مرحله ای زمرد سبز است. برش های برلیان با اشکال طولانی یا مستطیلی نیز بسیار موردپسند هستند.
گونه های صیقلی و درهم و برهم نیز همانند گونه های چشم گربه ای و ستاره ای برش های کوژ هستند. تراشنده های با مهارت جواهرات قادر به تراش هر شکل ممکن با آکوامارین هستند. شایع ترین نوع برش ها اشکال سنتی مانند گرد، گلابی، بیضی هستند.
یافتن برش های فانتزی در اندازه های بزرگ تر دشوار است. برخی مواقع آکوامارین و دیگر انواع بریل به اشکال تزیینی و حکاکی ها برش می خورند.
پردازش آکوامارین
آکوامارین اغلب به پردازش خاصی نیاز ندارند، اما برخی مواقع برای پردازش رنگ از گرما استفاده می کنند. گرمایش در دمای پایین سبب کاهش رنگ های ناخواسته ی سبز و زرد خواهد شد. رنگ های تیره تر آکوامارین مانند سنگ های با کیفیت پایین اغلب گرما می بینند (معمولا در 725-850 فارنهایت یا 400-450 درجه سانتیگراد) تا رنگ آبی مناسب تری پدید آید. گرمایش در دمای بالاتر باعث تغییر رنگ می شود.
گونه های مشابه آکوامارین
آکوامارین متعلق به گروه بریل از مواد معدنی است. انواع مختلف بریل با کیفیت سنگ جواهر به تعداد کمی وجود دارند که اکثر آنها بر اساس رنگ و عوامل رنگی، مانند زمرد سبز طبقه بندی می شوند. آکوامارین نیز با صیقل ( آکوامارین چشم های گربه ای و ستاره ای) یافت می شوند که بسیار کمیاب و ارزشمند هستند. سایر جواهرات که مشابه آکوامارین هستند، لاریمار، آمازونیت، تورمالین، یاقوت کبود و لعل بدخشان می باشند.
مشهورترین سنگ های جواهر و نام های تجاری مرتبط
زمرد سبز، بریل گران بها، بریل طلایی، آکوامارین چشم گربه ای و مورگانیت از جمله مشهورترین سنگ های جواهر مرتبط هستند.
سنگ های جواهر و نام های تجاری کمتر شناخته شده
بریل قرمز یا بیکسی بیت، هلیودور، بریل سبز و گشنیت(بریل بی رنگ) در زمره ی سنگ های جواهر کمتر شناخته شده هستند.
نگهداری و شستشوی سنگ جواهر و جواهرات آکوامارین
آکوامارین یکی از با دوام ترین سنگ های جواهر است، اما باز هم به نگهداری و مراقبت دقیق نیاز دارد. در هنگام کار با مواد شیمیایی قوی، از پوشیدن جواهرات با سنگ آکوامارین خودداری کنید. برای جلوگیری از خراشیدگی، همیشه سنگ های جواهر آکوامارین را به طور جداگانه از دیگر انواع جواهرات سنگ های جواهر نگهداری نمایید.
در هنگام تمیز کردن، از آب گرم صابونی و دستمال یا پارچه ی نرم برای خشک کردن استفاده نمایید. سنگ را به خوبی شستشو داده و همه ی باقی مانده ی صابون را پاک کنید. برای نگهداری آنها به مدت زمان طولانی سنگها را در یک پارچه ی نرم یا جعبه ی پارچه ای نرم قرار دهید.
