بریل قرمز
بریل قرمز (Red Beryl) یک نوع بسیار نادر از خانواده بریل است که رنگ قرمز خود را مدیون عنصر کم قدار منگنز است. با فرمول شیمیایی سیکلوسیلیکات حاوی بریلیم و آلومینیوم، کریستال های بریل قرمز در سیستم بلوری هگزاگونال تشکیل می شوند.
بریل قرمز در چند نقطه از جمله در یوتا (وایلدورس اسپرینگز، دره توپاز، استارویشن کانیون)، نیومکزیکو و مکزیک یافت شده است. در این مکان‌ها، کریستال‌های بریل قرمز معمولاً فقط چند میلی‌متر طول دارند و خیلی ریز یا ناقص هستند. این گوهر هزار بار کمیابتر از طلا است. طول این کریستال ها به ندرت از دو اینچ بیشتر می شود و بزرگترین بلوری که تا کنون یافت شده 54 قیراط وزن داشته است.
| جدول خصوصیات بریل قرمز | |
|---|---|
| ترکیب شیمیایی | سیلیکات (Be3Al2Si6O18) |
| سیستم بلوری | هگزاگونال |
| رنگ | قرمز |
| رنگ خاکه | بی رنگ تا سفید |
| شفافیت | شفاف تا مات |
| رخ | ندارد |
| شکستگی | صدفی |
| جلا | شیشه ای |
| ضریب شکست نور | 1.57 – 1.60 |
| اختلاف شکست مضاعف | 0.008 – 0.010 |
| سختی موهس | 7.5 – 8 |
| وزن مخصوص | 2.65 – 2.75 |
چرا بریل قرمز بسیار نادر است؟
برای درک نادر بودن آن، تنها یک بریل قرمز به ازای هر 150000 الماس استخراج می شود (سازمان زمین شناسی یوتا). به گفته انجمن گوهرشناسی بریتانیای کبیر، بریل قرمز 2 قیراطی مانند الماس سفید 40 قیراطی کمیاب است. بریل قرمز یک کانی کمیاب است زیرا تشکیل آن به یک محیط ژئوشیمیایی منحصر به فرد نیاز دارد. ابتدا عنصر بریلیم باید به مقدار کافی برای تشکیل مواد معدنی وجود داشته باشد. دوم اینکه منگنز باید در همان زمان و مکان موجود و در دسترس باشد. سوم، شرایط ژئوشیمیایی صحیح باید برای بریلیم، منگنز، آلومینیوم، سیلیکون و اکسیژن وجود داشته باشد تا به بریل قرمز متبلور شوند. برای تشکیل بیکسبیت با کیفیت گوهری، شکستگی ها و حفره ها نیز باید در دسترس باشند تا به عنوان فضایی برای رشد بلورهای زیبا عمل کنند.
نحوه تشکیل
در حالی که بریل های جواهری معمولاً در پگماتیت ها و سنگ های دگرگونی خاصی یافت می شوند ، بریل قرمز در ریولیت های حامل توپاز رخ می دهند. با متبلور شدن تحت فشار کم و دمای بالا از فاز پنوماتولیتیک در امتداد شکستگی ها یا درون حفره های میارولیتی نزدیک به سطح ریولیت تشکیل می شود. کانی های مرتبط شامل کوارتز، ارتوکلاز، توپاز، اسپسارتین، سودوبرووکیت و هماتیت هستند. به عنوان یکی از خاص ترین مکان ها در جهان ، در معدن روبی-ویولت، عضو ریولیت توپاز سازند بلاون یک جریان گدازه ای حدود 18 تا 20 میلیون سال پیش از دهانه های آتشفشانی فوران کرده است. با حرکت و سرد شدن جریان گدازه، شکستگی ها و حفره هایی در سنگ ایجاد می شود. این منافذ به آب و گازهای غنی از بریلیوم فوق گرم اجازه ورود به سازند را می داد. این گازها از یک محفظه ماگمایی که زیر آن در حال گاز زدایی بود آزاد می شدند.در همان زمان، آب های سطحی در حال ورود به شکستگی های بالا و حرکت به سمت پایین بودند. اکسیژن، منگنز، آلومینیوم و سیلیکون شسته شده از سنگ های بالا را حمل می کرد. آب و گازهای فوق گرم شده از پایین با آب های خنک از بالا مواجه شدند که باعث ایجاد تغییر در شرایط ژئوشیمیایی شد که باعث تبلور مواد معدنی در شکستگی ها و حفره های ریولیت توپاز شد. تصور می شود که این تبلور در دمای بین 300 تا 650 درجه سانتیگراد رخ داده است. ذخایر بریل قرمز در مکان های دیگر در یوتا همزمان با نهشته های روبی-ویولت تشکیل نشدند. آنها در جریان های ریولیتی مختلف با تاریخ فوران متفاوت هستند. کانی سازی در این منطقه از حدود 5 میلیون سال پیش تا حدود 20 میلیون سال پیش متغیر است.
رنگ قرمز بیکسبیت
رنگ بریل قرمز از قرمز تمشکی دلپذیر تا قرمز مایل به ارغوانی به شدت اشباع شده متغیر است. باور بر این است که این رنگ نتیجه جایگزینی اتم‌های آلومینیوم با منگنز سه ظرفیتی (Mn3+) در طول فرآیند رشد کریستال است (بر خلاف مورگانیت، که ناخالصی‌های منگنز دو ظرفیتی اولیه آن پس از تبلور اولیه‌شان در معرض تشعشعات قرار گرفته شده و تغییر حالت ظرفیت خود به سه ظرفیتی دارند).
قیمت بریل قرمز
گفته می شود که بریل قرمز تقریباً به همان قیمت زمرد یا با ارزش تر آن است. اگرچه صد برابر کمیاب تر از زمرد است. نادر بودن آن باعث شده است که محبوبیت کمتری داشته باشد، اما کریستال های بیکسبیت که بیش از 1 قیراط هستند، می توانند به قیمت 20000 دلار آمریکا به فروش برسند. بزرگترین بلورهای بیکسبیت که در معدن Ruby-Violet یافت شده است حدود 2 سانتی متر عرض و 5 سانتی متر طول دارد. اما بیشتر بلورها با کیفیت گوهری کمتر از 1 سانتی متر طول دارند. این امر اندازه سنگ های تراش خورده فست دار قابل تولید را محدود می کند. راف بریل قرمز به ندرت بزرگتر از یک قیراط وزن دارد و اکثر بریل های قرمز رنگی فقط 0.25 قیراط یا کمتر هستند.خوشبختانه، اکثر نمونه های بریل قرمز از معدن روبی-ویولت دارای رنگ قرمز اشباع غنی هستند. این به سنگ های ریز تراش خورده اجازه می دهد تا رنگ قرمز واضح و درخشانی را نشان دهند. بریل قرمز 0.2 قیراط یا کمتر گاهی اوقات به عنوان تخمه مخراجی استفاده می شود. سنگهای ریز با رنگ قرمز خوش رنگ و قوی یکسان می تواند بیش از هزار دلار در هر قیراط فروخته شود. نگین های زیبای بالای یک قیراط بسیار کمیاب هستند و قیمت هر قیراط چندین هزار دلار است.
بهسازی
مانند هم خانواده خود زمرد، بریل قرمز اغلب دارای ناپاکی و ترک است. این سنگ ها اغلب با رزین آغشته می شوند تا شکستگی ها را پر کنند، نگین را تثبیت کنند و دوام و ظاهر را بهبود بخشند. بهسازی های مشابهی به طور منظم برای زمرد انجام می‌شود و در صورت افشا شدن برای خریداران قابل قبول است. همچنین ممکن است برخی از بریل ها به روش کوتینگ ، یک لایه قرمز روی خود داشته باشند که براحتی در یک آزمایشگاه گوهرشناسی قابل تشخیص است.
بریل قرمز سنتتیک
بریل قرمز تولید شده در لابراتوار برای اولین بار در روسیه (کمپانی Emcom Ltd) با فرآیند هیدروترمال در اواسط دهه 1990 تولید شد. از ژانویه 2016، این لابراتوار دیگر بریل قرمز تولید نمی کرد. بریل قرمز تولید شده در آزمایشگاه دارای همان ترکیب و خواص فیزیکی بریل قرمز طبیعی است. گوهرشناسانی که با این مواد آشنا هستند قادرند بریل قرمز طبیعی را که در لابراتوار ایجاد شده است را بر اساس شکل کریستالی، اینکلوژنهای و طیف های جذبی تشخیص دهند. بریل قرمز سنتتیک به صورت سنگ های فست تراش شده است، که با قیمتی جزئی و پایین تر از قیمت نمونه های طبیعی به فروش می رسد.
آیا بریل قرمز یک سنگ خوب برای استفاده در جواهرات است؟
بریل قرمز به طور گسترده در بازار جواهرات بالا دیده نمی شود. این موضوع تا حدی به دلیل نادر بودن و اندازه نسبتا کوچک سنگهای فست خورده آن است. با این حال، در سال 2017، کاراتل جواهرساز مستقر در سنگاپور، مجموعه ای از جواهرات عالی را گرد هم آورد که شامل شش قطعه (چهار حلقه و دو جفت گوشواره) با بریل های قرمز بود. بزرگترین این سنگ‌ها یک مجموعه بریل قرمز با تراش امرالد 2.20 قیراطی با 2.32 قیراط الماس در حلقه «Sun Ray» بود.
