تاریخچه و مختصری از سنگ جواهر آزوریت
سنگ آزوریت یکی از گونه های نایاب سنگ معدن مس با کیفیت سنگ های جواهر است. آزوریت یکی از دو گونه ی سنگ معدنی کربنات مس است (گونه ی دیگر مرمر سبز است). آزوریت نسبت به مرمر سبز کمیاب تر بوده و در نتیجه ارزشمندتر است. نام آزاریت از لغت فارسی «لاجورد» برگرفته شده است، که به گونه ی شاخص و آبی رنگ آن اشاره دارد.
آزوریت سنگی تقریبا نرم است و کاربرد آن در جواهرات بسیار اندک است. در حقیقت، می توان گفت که کلکسیون داران جواهرات و سنگ های قیمتی بیش از طراحان جواهر به دنبال آزوریت هستند.
آزوریت (Azurite) با فرمول شیمیایی Cu3[OH|CO3]2 کانی نرم مس است که در اثر هوازدگی و رسوبهای سنگ معدن مس ایجاد میشود.
آزوریت از کانی‌های پایه‌ای کربنات مس II می باشد، و کانی دیگر آن مالاکیت می باشد. کربنات مس ساده CuCO3 در طبیعت به صورت آزاد موجود نیست، و در آزوریت نیز با دو آنیون هیدروکسید و کربنات همراه است. فرمول شیمیایی آن عبارت است از Cu3(CO3)2(OH)2. اگر چند قطره سولفات مس در محلول اشباع کربنات سدیم به شدت تکان داده شود (هم زده شود) و در طول شب نگه داشته شود؛ از این طریق می‌توان بلورهای کوچک آزوریت را بدست آورد.
به دلیل رنگ آبی کم‌نظیر این کانی از زمان باستان همیشه مورد تمایل بوده که این کانی را به رنگ آسمان آبی بی‌ابر مرتبط کنند. این کانی در چین، آلمان ، فرانسه، شیلی ، استرالیا و آمریکا نیز یافت میشود.
در واقع نام این سنگ از معنای آبی نیلگون گرفته شده است. این سنگ به رنگ آبی تیره تا روشن بوده و دارای درخششی شیشه مانند است، و اغلب در اطراف معادن مس همراه با سنگ مالاکیت یافت می شود. سنگ آزوریت با اسید کلریدریک حالت جوششی پیدا می کند و با مایع آمونیاک محلول آبی رنگ ایجاد می کند، آزوریت از خانواده لاجورد می باشد. آزوریت ترد است و علاوه بر اسیدها در آمونیاک نیز به راحتی قابل حل شدن می باشد. قرن‌ها از آزوریت به عنوان رنگدانه استفاده می‌شد. بسته به میزان کربنات مس موجود در آن دامنه‌ای از رنگ آبی از آن بدست می‌آید. آزوریت در اثر گرما سیاه میشود (اکسید مس). البته اگر آزوریت به آرامی حرارت ببیند به رنگدانهٔ آبی سیر تبدیل میشود که در گذشته در ژاپن از آن در هنر نقاشی استفاده می‌شد.
یکی از منابع اصلی سنگ آزوریت در چسی، منطقه ی کوچکی در منطقه ی شرق فرانسه، نزدیک به لیون شناخته می شود. با توجه به این موضوع، سنگ آزوریت نام مبدا خود را به صورت chessyliteحفظ نموده است. علاوه بر این کاربردها، آزوریت همانند گارنت کاربرد جواهرات صنعتی دارد. در حقیقت، از قرون وسطی، از آزوریت در تولید رنگدانه ها و رنگ پارچه استفاده می شده است.
تشخیص آزوریت
آزوریت به راحتی از روی رنگ آبی خاص آزور خود قابل تشخیص است، اما فاقد لکه های طلایی می باشد. آزوریت اغلب به صورت ترکیب با مرمر سبز، مخلوط مرمر سبز و گونه های آزوریت با نام تجاری «آزور-مالاکیت» و یا «آزورمالاکیت» شناخته می شود.
گونه های دیگری از ترکیب آزوریت وجود دارد که از جمله ی آنها می توان به ترکیب کوپریت که در دنیای جواهرات قیمتی با نام «پرنده ی آبی» شناخته می شود، اشاره نمود. با یک آزمایش ساده، هر یک از این سنگ ها به راحتی از آزوریت قابل تشخیص هستند. برخی از سنگ ها که ممکن است با آزوریت اشتباه گرفته شوند، سنگ های سودالیت، لازولیت، دومورتیرتیت، هائوین هستند، اما رنگ آزوریت بسیار خاص بوده و همه ی سنگ های مشابه با بررسی های دقیق به سادگی قابل تشخیص هستند.
منابع سنگ های جواهر و خاستگاه آزوریت
آزوریت در مناطق مختلفی در سراسر دنیا یافت می شود. از مهمترین خاستگاه های آن می توان به یوتا، آریزونا و نیومکزیکو در ایالات متحده اشاره نمود. دیگر منابع این سنگ در مکزیکو، نامیبیا، مراکش، فرانسه و استرالیا هستند. یکی از مهمترین منابع آزوریت در چسی، در اطراف شرق فرانسه بوده است.
تشخیص ارزش سنگ جواهر آزوریت
رنگ آزوریت
آزوریت به رنگ آبی شفاف خود شناخته می شود. نام «آبی آزور» به رنگ آبی لاجوردی عمیق آن اشاره دارد که در آزوریت دیده می شود. آزوریت اغلب در ترکیب با مالاکیت سبز یافته می شود و این یعنی رنگ های آبی و سبز در آن به چشم می خورد.
شفافیت و درخشندگی آزوریت
آزوریت اغلب به صورت مات و کدر یافت می شود. هنگامی که این سنگ برش داده و صیقل می خورد، ظاهر آن مانند مالاکیت زجاجی و شفاف می شود. گونه های شفاف و نیمه شفاف نادر هستند ولی هنوز یافت می شوند.
تراش و شکل آزوریت
امروزه آزوریت به عنوان سنگ کلکسیونرها شناخته می شود. آزوریت بسیار کمیاب است و هنگامی که به صورت سنگ جواهر یافت می شود، به صورت کوژ برش می خورد. از آن به عنوان اشیای زینتی و حکاکی های سنگ جواهر استفاده می شود. آزوریت به شکل مهره و سنگ های به هم ریخته نیز به فروش می رسد، اما به دلیل نرمی این سنگ مناسب جواهرات مهره ای نمی باشد. آزور-مالاکیت بیش از آزوریت خالص یافت شده و اغلب اوقات به صورت کوژ تراشیده می شود و یا اینکه به صورت سنگ های به هم ریخته و مهره ای نیز ارائه می شود.
پردازش آزوریت
آزوریت اغلب به پردازش خاصی نیاز ندارد. در واقع هیچ روش رسمی و دقیقی برای این کار وجود ندارد. برخی از گونه ها با لایه ای از واکس بی رنگ پوشیده می شوند تا درخشندگی آنها حفظ شود. این روش عمومیت نداشته و در صورت وجود باید توسط فروشنده بازگو شوند.
انواع سنگ های جواهر مشابه با آزوریت
آزوریت هیچ سنگ مرتبط نزدیکی به عنوان ترکیب( به جز مالاکیت) و شکل حفره ای آزوریت ندارد. آزوریت با سنگ هایی همچون لاجورد، سولادیت و لازولیت رنگ نزدیک و مشابهی دارد. آزوریت اغلب به شکل در آمیخته با مالاکیت وجود دارد. مخلوط مالاکیت معمولا لکه های سبز رنگی در بلورهای آبی برافزوده ی آزوریت هستند. این سنگ ها با عنوان «آزور-مالاکیت» یا «آزورمالاکیت» شناخته می شوند. ترکیب کوپریت و آزوریت در تجارت به نام « پرنده ی آبی» شناخته می شود. این سنگ ها کمیاب بوده و طرفداران بسیاری در بین کلکسیونرهای سنگ جواهر و کانی دارد.
شناخته شده ترین سنگ های جواهر و کانی های مرتبط:
آزور-مالاکیت(آزورمالاکیت)، مالاکیت، سودالیت، سنگ لاجورد، کارویت از شایع ترین و مشهورترین سنگ های جواهر مشابه آزوریت هستند.
